Kemik İliği Nakli
Kemik iliği, kan hücreleri üretir. Kök hücreler, kemik iliğinde bulunan ve tüm farklı kan hücrelerini oluşturan olgunlaşmamış hücrelerdir. İnsan bedenindeki tüm yapıların kökenini oluşturan ve kendi kendilerini hızla yenileme özelliklerine sahip olan kök hücreler, bazı kanser tipleri dahil birçok hastalığın tedavisinde umut olmaktadır. Kemik iliği nakillerinde hematopoetik kök hücreler kullanılır. Kök hücreler hastaya yani alıcıya damar yolu vasıtasıyla aktarılır. Bunun için çoğunlukla santral venöz kateter adı verilen, damar içi yerleştirilen aparatlar kullanılır. Nakil sonrası olgunlaşmamış hücreler kemik iliğinde yaşama başlar.
NASIL KEMİK İLİĞİ ALINIR?
Kemik iliği nakli kök hücrelerin hastanın kendisinden kendisine veya başka birinden hastaya verilmesi işlemidir. Genel olarak 2 çeşit nakil vardır. Kendi kök hücrelerinin geri verilmesi işlemine ‘otolog’, başka birinden alınan kök hücrelerin verilmesi işlemine ‘allojeneik’ nakil denilmektedir.Allojeneik nakil tek yumurta ikizinden (sinjeneik) yapılabileceği gibi, tam uyumlu anneden, babadan, kardeşten veya tam uyumlu akraba olmayan kişilerden de yapılabilir. Son yıllarda yarı uyumlu aile bireylerinden de nakiller yapılmaktadır. Anne, baba, yarı uyumlu kardeş veya evlatlardan yapılan bu nakillere de haploidentik nakil denmektedir.Yeni kök hücreler vücuda girdiğinde, kandan kemik iliğine seyahat ederler. Zamanla çoğalırlar ve yeni, sağlıklı kan hücreleri yapmaya başlarlar. Vücuttaki kan hücrelerinin sayısının normale dönmesi, genellikle birkaç hafta sürerken, bazı insanlarda daha uzun sürebilir.Kemik iliği nakli yaptıktan sonraki gün ve haftalarda, hastanın durumunun yakından takip edilmesi önemlidir. Bunun için hastaya bir takım kan ve benzeri testler uygulanabilir. Bulantı ve ishal gibi komplikasyonlar gözlenebilir ve bunları iyileştirmek için ilaç kullanılması gerekebilir.Dünyanın gelişmiş hematoloji merkezlerinde olduğu gibi ülkemizde de kemik iliği nakli başarıyla yapılmaktadır. Löseminin cinsine ve vericinin uygunluğuna göre değişmekle birlikte sonuçlar olumludur. %43 ile %83 oranında başarı %43 ile %83 oranında başarı elde edilmektedir.
